پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری با لکه‌های قرمز، پوسته‌دار و خارش‌دار روی پوست مشخص می‌شود و ناشی از رشد سریع‌تر از حد معمول سلول‌های پوست است. اگرچه پسوریازیس در حال حاضر درمان قطعی ندارد، اما روش‌های درمانی متعددی وجود دارند که می‌توانند به طور موثری علائم آن را کنترل کرده و کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشند. آگاهی از گزینه‌های درمانی مختلف، نقش مهمی در مدیریت این بیماری دارد و به بیماران کمک می‌کند تا با همکاری پزشک خود، بهترین برنامه درمانی را انتخاب کنند. در این مقاله، به بررسی جامع روش‌های درمانی پسوریازیس شامل درمان‌های موضعی، درمان‌های سیستمیک (داروهای خوراکی و تزریقی)، داروهای بیولوژیک، نوردرمانی و درمان‌های مکمل و جایگزین خواهیم پرداخت.
درمان‌های موضعی پسوریازیس
درمان‌های موضعی، که مستقیماً روی پوست آسیب‌دیده اعمال می‌شوند، اغلب اولین خط درمان برای پسوریازیس خفیف تا متوسط در نظر گرفته می‌شوند 1. این درمان‌ها به اشکال مختلفی از جمله کرم‌ها، پمادها، لوسیون‌ها و شامپوها در دسترس هستند و هدف آن‌ها کاهش التهاب، کند کردن تولید سلول‌های پوستی و تسکین علائمی مانند خارش و پوسته‌ریزی است.
کرم‌ها، پمادها، لوسیون‌ها
انواع مختلفی از درمان‌های موضعی برای پسوریازیس وجود دارد که هر کدام مکانیسم اثر، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
کورتیکواستروئیدها
کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئیدی (که به آن‌ها استروئیدهای موضعی نیز گفته می‌شود) از رایج‌ترین داروهای تجویز شده برای درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط هستند 1. این داروها با کاهش التهاب عمل می‌کنند، که این کار از طریق سرکوب مهاجرت سلول‌های ایمنی به پوست و کاهش نفوذپذیری عروق خونی صورت می‌گیرد 3. در نتیجه، تولید سلول‌های پوستی کند شده و خارش نیز کاهش می‌یابد 1. کورتیکواستروئیدهای موضعی در قدرت‌های مختلفی از ملایم تا بسیار قوی موجود هستند و پزشک بر اساس شدت بیماری و ناحیه درگیر، قدرت مناسب را تجویز می‌کند 1. استفاده از کورتیکواستروئیدهای قوی معمولاً به نواحی کوچک‌تر پوست یا پلاک‌های ضخیم محدود می‌شود 1.
مزیت اصلی کورتیکواستروئیدها اثربخشی سریع آن‌ها در کاهش التهاب و علائم پسوریازیس است 1. آن‌ها به راحتی قابل استفاده هستند و در اشکال مختلف دارویی مانند کرم، پماد، لوسیون، ژل، فوم و اسپری در دسترس قرار دارند 2. با این حال، استفاده طولانی مدت یا بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای قوی می‌تواند منجر به نازک شدن پوست، ایجاد رگ‌های خونی کوچک (تلانژکتازی) و خطوط کشیدگی (استریا) شود 1. همچنین، با گذشت زمان، پوست ممکن است به این داروها مقاوم شود و اثربخشی آن‌ها کاهش یابد (تاکی‌فیلاکسی) 2. قطع ناگهانی مصرف کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند منجر به شعله‌ور شدن مجدد بیماری شود 7. به همین دلیل، پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که استفاده از این داروها به طور متناوب با سایر درمان‌ها صورت گیرد 6.
آنالوگ‌های ویتامین D
آنالوگ‌های ویتامین D، مانند کلسیپوتریول، کلسیترول و تاکالسیتول، نوع دیگری از درمان‌های موضعی رایج برای پسوریازیس خفیف تا متوسط هستند 1. این داروها با کند کردن تولید سلول‌های پوستی و همچنین با داشتن اثر ضد التهابی عمل می‌کنند 1. آن‌ها با اتصال به گیرنده‌های ویتامین D در سلول‌های پوست، ژن‌های دخیل در رشد سلولی، التهاب و کراتینیزاسیون را تنظیم می‌کنند 7.
مزیت اصلی آنالوگ‌های ویتامین D این است که می‌توانند به تنهایی یا همراه با کورتیکواستروئیدهای موضعی برای درمان پسوریازیس در نواحی مختلف بدن مانند اندام‌ها، تنه و پوست سر استفاده شوند 1. در صورت استفاده طبق دستور پزشک، عوارض جانبی آن‌ها معمولاً بسیار کم است 1. این داروها در درمان پسوریازیس مزمن پلاک، پسوریازیس ناخن و پسوریازیس پوست سر نیز موثر هستند 7. علاوه بر این، آنالوگ‌های ویتامین D ممکن است در نواحی حساس پوست تحریک کمتری نسبت به سایر درمان‌های موضعی ایجاد کنند 2. با این حال، یکی از معایب این داروها این است که معمولاً گران‌تر از کورتیکواستروئیدهای موضعی هستند 2. شایع‌ترین عارضه جانبی آن‌ها تحریک پوست در ناحیه استعمال است 7. در موارد نادر و در صورت استفاده بیش از حد توصیه شده، ممکن است عوارض جانبی سیستمیک مانند افزایش سطح کلسیم در خون (هیپرکلسمی) رخ دهد 7.
رتینوئیدهای موضعی
رتینوئیدهای موضعی، مانند تازاروتن، مشتقات ویتامین A هستند که به صورت ژل یا کرم برای درمان پسوریازیس استفاده می‌شوند 2. این داروها با کند کردن رشد سلول‌های پوستی عمل می‌کنند 2. تازاروتن معمولاً یک یا دو بار در روز روی نواحی آسیب‌دیده پوست مالیده می‌شود 2.
مزیت استفاده از رتینوئیدهای موضعی، اثربخشی آن‌ها در درمان پسوریازیس است. با این حال، ممکن است در ابتدای مصرف، پلاک‌های پسوریازیس قرمزتر به نظر برسند که این واکنش معمولاً قبل از شروع بهبودی رخ می‌دهد 8. از جمله معایب شایع رتینوئیدهای موضعی می‌توان به تحریک پوست و افزایش حساسیت به نور خورشید اشاره کرد 2. به همین دلیل، توصیه می‌شود در طول درمان با این داروها از ضد آفتاب استفاده شود و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری شود 8. همچنین، مصرف رتینوئیدهای موضعی در دوران بارداری، شیردهی یا در صورت قصد بارداری توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است برای جنین مضر باشند 2.
مهارکننده‌های کلسینورین
مهارکننده‌های کلسینورین موضعی، مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس، کرم‌ها یا پمادهایی هستند که با کاهش فعالیت سیستم ایمنی در پوست، به کاهش التهاب ناشی از پسوریازیس کمک می‌کنند 1. این داروها به طور خاص در درمان پسوریازیس در نواحی حساس مانند صورت، اندام تناسلی و چین‌های پوستی که ممکن است به خوبی به کورتیکواستروئیدها پاسخ ندهند، استفاده می‌شوند 1. آن‌ها به ویژه در نواحی با پوست نازک مانند اطراف چشم مفید هستند، جایی که استفاده از استروئیدها یا رتینوئیدها می‌تواند باعث تحریک یا آسیب شود 2.
یکی از مزایای اصلی مهارکننده‌های کلسینورین این است که می‌توانند در نواحی حساس پوست که معمولاً درمان با استروئیدها توصیه نمی‌شود، استفاده شوند 1. با این حال، در ابتدای مصرف، ممکن است باعث تحریک پوست یا احساس سوزش و خارش شوند، اگرچه این علائم معمولاً در عرض یک هفته بهبود می‌یابند 1. از جمله معایب این داروها این است که مصرف آن‌ها در دوران بارداری، شیردهی یا در صورت قصد بارداری توصیه نمی‌شود 2. همچنین، به دلیل خطر احتمالی افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و لنفوم، استفاده طولانی مدت از آن‌ها توصیه نمی‌شود 2.
قطران زغال سنگ
قطران زغال سنگ یک روغن غلیظ و سنگین است که از قدیمی‌ترین درمان‌های پسوریازیس به شمار می‌رود 1. مکانیسم دقیق عملکرد آن به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد با سرکوب سنتز DNA در سلول‌های پوست، به کاهش پوسته‌ها، التهاب و خارش کمک می‌کند 1. قطران زغال سنگ ممکن است برای درمان پسوریازیس در اندام‌ها، تنه یا پوست سر در صورتی که سایر درمان‌های موضعی موثر نباشند، استفاده شود 1.
مزیت استفاده از قطران زغال سنگ این است که می‌تواند در درمان پسوریازیس مزمن پلاک، پسوریازیس کف دست و پا و پسوریازیس پوست سر موثر باشد 7. همچنین، می‌توان آن را در ترکیب با نوردرمانی استفاده کرد 1. با این حال، قطران زغال سنگ معایبی نیز دارد. می‌تواند لباس و ملحفه را لک کند و بوی بسیار قوی و نامطبوعی دارد که ممکن است برای برخی افراد آزاردهنده باشد 1. همچنین، ممکن است باعث تحریک پوست شود 2. استفاده از قطران زغال سنگ در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود 2.
آنترالین
آنترالین که با نام دیترانول نیز شناخته می‌شود، یک درمان موضعی دیگر برای پسوریازیس است که بیش از 50 سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد 1. این دارو با سرکوب تولید سلول‌های پوستی عمل می‌کند 1. به نظر می‌رسد آنترالین با کاهش تکثیر سلول‌های پوست (کراتینوسیت‌ها)، جلوگیری از فعال شدن سلول‌های ایمنی (سلول‌های T) و بازگرداندن تمایز سلولی اثر می‌گذارد 7.
آنترالین یک درمان موثر برای پسوریازیس پلاک پایدار است 7. با این حال، اگر غلظت آن بیش از حد باشد، می‌تواند باعث سوختگی شود 1. به دلیل ایجاد لکه روی پوست، لباس و وسایل حمام، معمولاً به عنوان یک درمان کوتاه مدت و تحت نظارت پزشکی برای پسوریازیس در اندام‌ها یا تنه استفاده می‌شود 1. آنترالین همچنین می‌تواند پوست سالم اطراف ضایعات پسوریازیس را تحریک کند و نباید روی صورت یا اندام تناسلی استفاده شود 2. برای کاهش لکه‌گذاری، توصیه می‌شود هنگام استفاده از آن از دستکش پلاستیکی استفاده شود و دارو برای مدت کوتاهی (10 تا 60 دقیقه) روی پوست قرار داده شود و سپس شسته شود 1.
شامپوها
برای درمان پسوریازیس پوست سر، ممکن است پزشک ترکیبی از شامپو و پماد را توصیه کند 1. شامپوهای مورد استفاده برای پسوریازیس پوست سر معمولاً حاوی موادی هستند که به کاهش پوسته‌ریزی، التهاب و خارش کمک می‌کنند.
شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک
شامپوها و محلول‌های پوست سر حاوی اسید سالیسیلیک به کاهش پوسته‌ریزی ناشی از پسوریازیس پوست سر کمک می‌کنند 2. اسید سالیسیلیک با حل کردن ماده چسباننده بین سلول‌های لایه بیرونی پوست (لایه شاخی) عمل می‌کند و به این ترتیب به از بین بردن پوسته‌ها کمک می‌کند 7. این نوع شامپوها می‌توانند به تنهایی یا همراه با سایر درمان‌های موضعی استفاده شوند و به آماده‌سازی پوست سر برای جذب بهتر دارو کمک می‌کنند 2. با این حال، استفاده بیش از حد از اسید سالیسیلیک یا استفاده از آن در سطوح وسیع بدن، به ویژه در کودکان، می‌تواند منجر به جذب بیش از حد دارو و بروز عوارض جانبی شود 6. همچنین، باید از استفاده از این شامپوها روی اندام تناسلی، غشاهای مخاطی و چشم خودداری شود 7. اسید سالیسیلیک می‌تواند اثر نور UV را مسدود کند، بنابراین بهتر است بعد از انجام فتوتراپی استفاده شود 7.
شامپوهای قطران زغال سنگ
شامپوهای حاوی قطران زغال سنگ نیز برای درمان پسوریازیس پوست سر استفاده می‌شوند 6. قطران زغال سنگ به کاهش پوسته‌ریزی، خارش و التهاب کمک می‌کند 1. اگرچه مکانیسم دقیق عملکرد آن مشخص نیست، اما تصور می‌شود با کند کردن رشد سلول‌های پوستی عمل می‌کند 7. یکی از معایب اصلی شامپوهای قطران زغال سنگ بوی قوی و نامطبوع آن‌ها است. همچنین، ممکن است باعث تحریک پوست و لک شدن لباس و ملحفه شوند 2.
شامپوهای کورتیکواستروئیدی
شامپوهای حاوی کورتیکواستروئیدهای موضعی نیز ممکن است برای درمان پسوریازیس پوست سر تجویز شوند 1. این شامپوها با کاهش التهاب در پوست سر عمل می‌کنند و می‌توانند به تسکین خارش و قرمزی کمک کنند 1. فرمولاسیون‌های مختلفی از شامپوهای کورتیکواستروئیدی مانند فوم و محلول در دسترس هستند که استفاده از آن‌ها را در پوست سر آسان‌تر می‌کند 4. با این حال، مانند سایر کورتیکواستروئیدهای موضعی، استفاده طولانی مدت از شامپوهای قوی می‌تواند منجر به نازک شدن پوست سر شود 2.
مرطوب‌کننده‌ها و نرم‌کننده‌ها
مرطوب‌کننده‌ها و نرم‌کننده‌ها نقش مهمی در مدیریت پسوریازیس ایفا می‌کنند 7. این محصولات با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، به کاهش از دست دادن آب و حفظ رطوبت کمک می‌کنند 1. پوست خشک یکی از عوامل شایع در پسوریازیس است که می‌تواند باعث تحریک و خارش بیشتر شود، بنابراین استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها می‌تواند به تسکین این علائم کمک کند 7. مرطوب‌کننده‌ها همچنین می‌توانند پوسته‌ریزی را کاهش داده، خارش را تسکین دهند، ترک‌های پوستی را نرم کرده و به جذب بهتر سایر داروهای موضعی کمک کنند 7. در موارد پسوریازیس خفیف، ممکن است پزشک ابتدا استفاده از یک مرطوب‌کننده را توصیه کند 1. مرطوب‌کننده‌ها در اشکال مختلفی مانند کرم‌ها، پمادها، لوسیون‌ها و روغن‌های حمام موجود هستند و انتخاب نوع مناسب بستگی به میزان خشکی پوست و ناحیه مورد نظر دارد 7. پمادها معمولاً برای پوست‌های بسیار خشک و ضخیم مناسب‌تر هستند، در حالی که کرم‌ها و لوسیون‌ها برای استفاده در طول روز و در نواحی مانند صورت و دست‌ها راحت‌تر هستند 7. استفاده از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر و مواد شیمیایی تحریک‌کننده توصیه می‌شود 11.
جدول 1: خلاصه درمان‌های موضعی
| نوع درمان موضعی | مکانیسم اثر | مزایا | معایب |
| کورتیکواستروئیدها | کاهش التهاب و کند کردن تولید سلول‌های پوستی | اثربخشی سریع، سهولت استفاده، اشکال دارویی متنوع | خطر نازک شدن پوست، تاکی‌فیلاکسی، شعله‌ور شدن پس از قطع مصرف، عوارض جانبی موضعی |
| آنالوگ‌های ویتامین D | کند کردن تولید سلول‌های پوستی، اثر ضد التهابی | اثربخشی در پسوریازیس خفیف تا متوسط، عوارض جانبی کم در صورت استفاده صحیح، مناسب برای استفاده طولانی مدت در نواحی خاص | معمولاً گران‌تر از کورتیکواستروئیدها، احتمال تحریک پوست در ناحیه استعمال |
| رتینوئیدهای موضعی | کاهش تولید سلول‌های پوستی | اثربخشی در درمان پسوریازیس | تحریک پوست، افزایش حساسیت به نور، عدم توصیه در بارداری و شیردهی |
| مهارکننده‌های کلسینورین | کاهش فعالیت سیستم ایمنی و التهاب | موثر در نواحی حساس پوست، تحریک کمتر نسبت به استروئیدها در برخی نواحی | تحریک اولیه پوست، خطر احتمالی افزایش سرطان پوست و لنفوم با استفاده طولانی مدت، عدم توصیه در بارداری و شیردهی |
| قطران زغال سنگ | کاهش پوسته‌ها، التهاب و خارش (مکانیسم دقیق نامشخص) | اثربخشی در درمان پسوریازیس مزمن پلاک و پسوریازیس پوست سر، قابل ترکیب با نوردرمانی | ایجاد لکه، بوی قوی، احتمال تحریک پوست، عدم توصیه در بارداری و شیردهی |
| آنترالین | سرکوب تولید سلول‌های پوستی | اثربخشی در درمان پسوریازیس پلاک پایدار | خطر تحریک پوست، ایجاد لکه روی پوست و لباس، نیاز به استفاده دقیق و معمولاً تحت نظارت پزشکی |
| شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک | کاهش پوسته‌ریزی پوست سر | موثر در درمان پسوریازیس پوست سر، آماده‌سازی پوست سر برای جذب بهتر دارو | خطر مسمومیت سیستمیک در صورت استفاده بیش از حد، احتمال تحریک پوست |
| شامپوهای قطران زغال سنگ | کاهش پوسته‌ریزی، خارش و التهاب پوست سر | مفید برای پسوریازیس پوست سر | بوی قوی، احتمال ایجاد لکه، احتمال تحریک پوست |
| شامپوهای کورتیکواستروئیدی | کاهش التهاب پوست سر | سهولت استفاده در پوست سر | خطر نازک شدن پوست با استفاده طولانی مدت |
| مرطوب‌کننده‌ها و نرم‌کننده‌ها | کاهش از دست دادن آب از پوست، ایجاد لایه محافظ | کاهش خشکی، پوسته‌ریزی و خارش، بهبود کیفیت پوست، کمک به جذب سایر داروها | به تنهایی به عنوان درمان موثر نیستند، احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک یا تحریک پوستی در برخی افراد |
درمان‌های سیستمیک پسوریازیس
درمان‌های سیستمیک برای پسوریازیس متوسط تا شدید یا پسوریازیسی که به درمان‌های موضعی پاسخ نداده است، استفاده می‌شوند . این داروها از طریق خوراکی یا تزریق وارد جریان خون می‌شوند و در سراسر بدن اثر می‌گذارند . درمان‌های سیستمیک شامل داروهای سنتی مانند متوترکسات و سیکلوسپورین و همچنین دسته‌ای جدیدتر از داروها به نام بیولوژیک‌ها هستند .
داروهای خوراکی
داروهای خوراکی سیستمیک معمولاً برای پسوریازیس متوسط تا شدید تجویز می‌شوند و می‌توانند به کنترل علائم در سراسر بدن کمک کنند .
متوترکسات
متوترکسات یک داروی ضد متابولیت است که با کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست و سرکوب سیستم ایمنی عمل می‌کند . این دارو معمولاً به صورت هفتگی و به شکل قرص مصرف می‌شود و می‌تواند در درمان پسوریازیس پلاک، پسوریازیس اریترودرمیک و پسوریازیس پوسچولار موثر باشد . متوترکسات به عنوان رایج‌ترین داروی سیستمیک خوراکی برای پسوریازیس در سراسر جهان شناخته می‌شود و از سال 1972 توسط FDA تایید شده است .
مزیت اصلی متوترکسات اثربخشی آن در کاهش علائم پسوریازیس و بهبود ظاهر پوست است . همچنین، در مقایسه با سایر درمان‌های سیستمیک، نسبتاً ارزان است . با این حال، متوترکسات می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند آسیب کبدی و مشکلات مغز استخوان ایجاد کند، بنابراین بیماران تحت درمان با این دارو باید به طور منظم تحت آزمایش خون قرار گیرند . عوارض جانبی شایع دیگر شامل تهوع، خستگی و ریزش مو است . مصرف متوترکسات در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود .
سیکلوسپورین
سیکلوسپورین یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است که با مهار فعالیت سلول‌های T (نوعی از سلول‌های ایمنی) عمل می‌کند . این دارو معمولاً برای درمان کوتاه مدت پسوریازیس شدید استفاده می‌شود زیرا می‌تواند به سرعت علائم را کاهش دهد . سیکلوسپورین به شکل کپسول یا محلول خوراکی مصرف می‌شود .
مزیت سیکلوسپورین اثربخشی سریع آن در کاهش علائم پسوریازیس شدید است . با این حال، استفاده طولانی مدت از سیکلوسپورین می‌تواند منجر به مشکلات کلیوی، فشار خون بالا و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها و برخی سرطان‌ها شود . به همین دلیل، معمولاً توصیه می‌شود که مصرف سیکلوسپورین به مدت محدود (معمولاً کمتر از یک سال) ادامه یابد و بیماران تحت درمان با این دارو باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشند . مصرف سیکلوسپورین در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود .
آسیترتین
آسیترتین یک رتینوئید خوراکی (مشتق ویتامین A) است که با تنظیم رشد و تمایز سلول‌های پوست عمل می‌کند . این دارو معمولاً برای درمان پسوریازیس پوسچولار و پسوریازیس اریترودرمیک استفاده می‌شود و ممکن است در ترکیب با نوردرمانی نیز تجویز شود . آسیترتین به صورت روزانه و همراه با غذا مصرف می‌شود .
مزیت آسیترتین این است که می‌تواند در درمان انواع خاصی از پسوریازیس که به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، موثر باشد . با این حال، آسیترتین می‌تواند عوارض جانبی متعددی از جمله خشکی پوست و لب‌ها، ریزش مو و افزایش سطح چربی خون ایجاد کند . مهم‌ترین نکته در مورد آسیترتین این است که مصرف آن در دوران بارداری یا در صورت قصد بارداری اکیداً ممنوع است زیرا می‌تواند باعث نقایص مادرزادی جدی شود و اثرات تراتوژنیک دارد . زنان باید تا سه سال پس از قطع مصرف آسیترتین از بارداری خودداری کنند .
آپرمیلاست
آپرمیلاست یک مهارکننده خوراکی فسفودی‌استراز 4 (PDE4) است که با کاهش التهاب در سلول‌های ایمنی عمل می‌کند . این دارو برای درمان پسوریازیس متوسط تا شدید و همچنین آرتریت پسوریاتیک تایید شده است . آپرمیلاست به صورت قرص و دو بار در روز مصرف می‌شود .
مزیت آپرمیلاست این است که در مقایسه با سایر داروهای سیستمیک سنتی، عوارض جانبی کمتری دارد و نیازی به آزمایش خون منظم ندارد . عوارض جانبی شایع شامل اسهال، تهوع و سردرد است که معمولاً در طی چند هفته اول درمان بهبود می‌یابند . آپرمیلاست برای افرادی که به دنبال یک گزینه درمانی خوراکی با مکانیسم اثر متفاوت هستند، می‌تواند مناسب باشد .
دیوکراواسیتی‌نیب
دیوکراواسیتی‌نیب یک داروی خوراکی است که به صورت انتخابی تیروزین کیناز 2 (TYK2) را مهار می‌کند، که یک مولکول پیام‌رسان در سیستم ایمنی است . این دارو برای درمان پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید در بزرگسالانی که کاندید درمان سیستمیک یا نوردرمانی هستند، تایید شده است .
عوارض جانبی شایع دیوکراواسیتی‌نیب ممکن است شامل عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، افزایش سطح کراتین فسفوکیناز خون، تبخال، زخم‌های دهان، فولیکولیت و آکنه باشد .
داروهای تزریقی
داروهای تزریقی سیستمیک شامل بیولوژیک‌ها و همچنین متوترکسات است که می‌تواند به صورت تزریقی نیز تجویز شود .
متوترکسات تزریقی
متوترکسات علاوه بر فرم خوراکی، به صورت تزریقی (زیر جلدی یا عضلانی) نیز در دسترس است . تزریق متوترکسات ممکن است در برخی افراد بهتر تحمل شود و عوارض جانبی گوارشی کمتری نسبت به فرم خوراکی داشته باشد . دوز و نحوه تزریق متوترکسات توسط پزشک تعیین می‌شود .
داروهای بیولوژیک
داروهای بیولوژیک دسته‌ای از داروهای نسبتاً جدید هستند که از موجودات زنده مانند پروتئین‌ها، قندها یا اسیدهای نوکلئیک ساخته می‌شوند . این داروها به طور خاص بخش‌های خاصی از سیستم ایمنی را که در ایجاد پسوریازیس نقش دارند، هدف قرار می‌دهند . بیولوژیک‌ها معمولاً از طریق تزریق یا انفوزیون داخل وریدی تجویز می‌شوند و برای درمان پسوریازیس متوسط تا شدید که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده است، استفاده می‌شوند .
مهارکننده‌های TNF-α
مهارکننده‌های TNF-α دسته‌ای از بیولوژیک‌ها هستند که پروتئینی به نام فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) را مسدود می‌کنند . TNF-α یک سیتوکین است که در ایجاد التهاب در بدن نقش دارد و در افراد مبتلا به پسوریازیس به میزان زیادی تولید می‌شود . مهارکننده‌های TNF-α شامل اتانرسپت، اینفلیکسیماب، آدالیموماب، سرتولیزوماب پگول و گولیموماب هستند .
- اتانرسپت (Enbrel): معمولاً دو بار در هفته به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود .
- اینفلیکسیماب (Remicade): از طریق انفوزیون داخل وریدی در بیمارستان تجویز می‌شود .
- آدالیموماب (Humira): معمولاً هر دو هفته یک بار به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود . نسخه‌های ژنریک آدالیموماب نیز در سال 2024 در دسترس قرار گرفته‌اند 1.
- سرتولیزوماب پگول (Cimzia): هر دو هفته یک بار به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود .
- گولیموماب (Simponi): یک بار در ماه به صورت زیر جلدی تزریق می‌شود 2.
مهارکننده‌های TNF-α در درمان پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک موثر هستند . عوارض جانبی شایع شامل واکنش‌های محل تزریق و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها است .
مهارکننده‌های اینترلوکین
این دسته از بیولوژیک‌ها پروتئین‌های خاصی به نام اینترلوکین را که در ایجاد التهاب در پسوریازیس نقش دارند، هدف قرار می‌دهند . انواع مختلفی از مهارکننده‌های اینترلوکین وجود دارد که هر کدام اینترلوکین‌های متفاوتی را مسدود می‌کنند.
- مهارکننده‌های IL-12/23:
- اوستکینوماب (Stelara): پروتئین‌های اینترلوکین 12 و 23 را مسدود می‌کند و معمولاً هر سه ماه یک بار به صورت تزریقی تجویز می‌شود .
- مهارکننده‌های IL-17:
- سکوکینوماب (Cosentyx): اینترلوکین 17A را مسدود می‌کند و معمولاً در ابتدا به صورت هفتگی و سپس ماهانه تزریق می‌شود . برای درمان پسوریازیس در کودکان 6 سال به بالا نیز تایید شده است .
- ایکسکیزوماب (Taltz): اینترلوکین 17A را مسدود می‌کند و معمولاً هر دو هفته یک بار و سپس هر چهار هفته یک بار تزریق می‌شود .
- برودالوماب (Siliq): گیرنده اینترلوکین 17A را مسدود می‌کند و هر دو هفته یک بار تزریق می‌شود . به دلیل خطر خودکشی، فقط از طریق یک برنامه محدود در دسترس است .
- بیمه‌کیزوماب (Bimzelx): اینترلوکین‌های 17A و 17F را مسدود می‌کند و هر 4 هفته یک بار برای 16 هفته و سپس هر 8 هفته یک بار تزریق می‌شود .
- مهارکننده‌های IL-23:
- گوسل کوماب (Tremfya): اینترلوکین 23 را مسدود می‌کند و هر 8 هفته یک بار تزریق می‌شود .
- تیلدراکیزوماب (Ilumya): اینترلوکین 23 را مسدود می‌کند و هر 12 هفته یک بار تزریق می‌شود .
- ریسانکیزوماب (Skyrizi): اینترلوکین 23 را مسدود می‌کند و هر 3 ماه یک بار تزریق می‌شود .
- مهارکننده‌های مسیر IL-36:
- اسپسولیماب-سبزو (Spevigo): گیرنده اینترلوکین 36 را مسدود می‌کند و برای درمان شعله‌ور شدن پسوریازیس پوسچولار جنرالیزه استفاده می‌شود .
مهارکننده‌های اینترلوکین در درمان پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید و همچنین آرتریت پسوریاتیک بسیار موثر هستند . عوارض جانبی شایع شامل عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و واکنش‌های محل تزریق است .
مهارکننده‌های سلول T
- آباتاسپت (Orencia): این دارو با مهار فعال شدن سلول‌های T عمل می‌کند و برای درمان آرتریت پسوریاتیک تایید شده است . به صورت انفوزیون داخل وریدی یا تزریق زیر جلدی تجویز می‌شود .
داروهای بیولوژیک در مقابل داروهای سیستمیک سنتی
داروهای بیولوژیک در مقایسه با داروهای سیستمیک سنتی مانند متوترکسات و سیکلوسپورین، به طور هدفمندتری عمل می‌کنند و معمولاً عوارض جانبی کمتری دارند . با این حال، بیولوژیک‌ها معمولاً گران‌تر از داروهای سنتی هستند . انتخاب نوع درمان سیستمیک بستگی به شدت پسوریازیس، پاسخ به درمان‌های قبلی، وضعیت سلامت کلی بیمار و ترجیحات او دارد .
نوردرمانی (فتوتراپی)
نوردرمانی یا فتوتراپی شامل قرار دادن پوست در معرض نور ماوراء بنفش (UV) به صورت منظم و تحت نظارت پزشکی است . نور UV می‌تواند به کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست و کاهش التهاب کمک کند . نوردرمانی معمولاً برای پسوریازیس متوسط تا شدید یا پسوریازیسی که به درمان‌های موضعی پاسخ نداده است، استفاده می‌شود .
انواع نوردرمانی
انواع مختلفی از نوردرمانی برای پسوریازیس وجود دارد:
- نور UVB باند باریک (NB-UVB): این نوع نوردرمانی از طول موج خاصی از نور UVB استفاده می‌کند که در درمان پسوریازیس بسیار موثر است و معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به UVB باند پهن دارد . NB-UVB می‌تواند به پاکسازی پسوریازیس در حدود 75 درصد از بیماران کمک کند .
- نور UVB باند پهن (BB-UVB): این نوع نوردرمانی از طیف وسیع‌تری از نور UVB استفاده می‌کند و ممکن است به اندازه NB-UVB موثر نباشد و نیاز به جلسات درمانی بیشتری داشته باشد .
- لیزر اکسایمر: این نوع نوردرمانی از یک پرتو متمرکز از نور UVB با شدت بالا برای درمان لکه‌های موضعی پسوریازیس استفاده می‌کند . لیزر اکسایمر می‌تواند به سرعت علائم را در نواحی تحت درمان بهبود بخشد و برای درمان پسوریازیس پوست سر نیز موثر است .
- PUVA (پسورالن + UVA): این نوع نوردرمانی شامل مصرف دارویی به نام پسورالن است که پوست را به نور UVA حساس‌تر می‌کند و سپس پوست در معرض نور UVA قرار می‌گیرد . PUVA معمولاً برای پسوریازیس شدید یا مقاوم به درمان‌های دیگر استفاده می‌شود و می‌تواند در درمان پسوریازیس پلاک، پسوریازیس گوتات و پسوریازیس کف دست و پا موثر باشد .
- نوردرمانی در منزل: واحدهای نوردرمانی UVB برای استفاده در منزل نیز در دسترس هستند و می‌توانند یک گزینه اقتصادی و راحت برای برخی بیماران باشند .
اثربخشی و عوارض جانبی نوردرمانی
نوردرمانی می‌تواند در بهبود علائم پسوریازیس بسیار موثر باشد . با این حال، عوارض جانبی نیز ممکن است رخ دهد که شامل قرمزی پوست، سوزش، خارش و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست با استفاده طولانی مدت است . بیماران تحت نوردرمانی باید به طور منظم توسط متخصص پوست معاینه شوند تا عوارض جانبی احتمالی به موقع تشخیص داده و مدیریت شوند . استفاده از عینک محافظ چشم در طول جلسات نوردرمانی برای جلوگیری از آسیب به چشم ضروری است .
نور خورشید
نور خورشید حاوی هر دو نوع نور UVB و UVA است، اما UVB برای درمان پسوریازیس موثرتر است . قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند به بهبود علائم پسوریازیس کمک کند، اما به دلیل عدم امکان کنترل دوز و مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور، معمولاً به اندازه نوردرمانی تجویز شده توسط پزشک موثر نیست . همچنین، برخی از داروهای موضعی پسوریازیس می‌توانند خطر آفتاب سوختگی را افزایش دهند . استفاده از تخت‌های برنزه کننده به عنوان جایگزینی برای نوردرمانی توصیه نمی‌شود زیرا عمدتاً نور UVA ساطع می‌کنند که برای پسوریازیس کمتر مفید است و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد .
درمان‌های مکمل و جایگزین (با احتیاط و مشورت با پزشک)
بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس به دنبال درمان‌های مکمل و جایگزین برای کمک به مدیریت علائم خود هستند 4. این درمان‌ها شامل طیف گسترده‌ای از روش‌ها مانند درمان‌های گیاهی، مکمل‌های غذایی، تغییرات در رژیم غذایی، طب سوزنی، ماساژ و تکنیک‌های ذهن و بدن می‌شوند 4.
درمان‌های موضعی مکمل و جایگزین
برخی از درمان‌های موضعی مکمل و جایگزین که ممکن است برای پسوریازیس استفاده شوند عبارتند از:
- آلوئه ورا: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کرم آلوئه ورا می‌تواند به کاهش قرمزی و پوسته‌ریزی ناشی از پسوریازیس کمک کند 4.
- سرکه سیب: ممکن است به تسکین خارش پوست سر ناشی از پسوریازیس کمک کند 4. باید با احتیاط و پس از رقیق کردن با آب استفاده شود و از استفاده روی زخم‌های باز خودداری شود 4.
- کپسایسین: ماده فعال موجود در فلفل چیلی است و ممکن است به کاهش التهاب، قرمزی و پوسته‌ریزی کمک کند 4. ممکن است در هنگام استفاده باعث سوزش شود 4.
- نمک‌های دریای مرده یا نمک اپسوم: افزودن این نمک‌ها به آب حمام گرم و خیساندن در آن به مدت 15 دقیقه ممکن است به از بین بردن پوسته‌ها و تسکین خارش کمک کند 4.
- جو دوسر: اگرچه شواهد علمی زیادی در دست نیست، اما برخی افراد گزارش داده‌اند که استفاده از خمیر جو دوسر یا حمام جو دوسر به کاهش خارش و قرمزی کمک می‌کند 4.
- روغن درخت چای: اعتقاد بر این است که خواص ضد عفونی کننده دارد و ممکن است به تسکین پسوریازیس پوست سر در برخی افراد کمک کند 4. با این حال، شواهد علمی کافی برای اثبات اثربخشی آن وجود ندارد و ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک شود 4.
- ماهانیا آکویفولیوم (انگور اورگان): کرم حاوی 10 درصد ماهانیا ممکن است در درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط موثر باشد 4.
مکمل‌های غذایی و تغییرات رژیم غذایی
برخی مکمل‌های غذایی و تغییرات رژیم غذایی که ممکن است برای پسوریازیس در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- ویتامین D: اگرچه به صورت موضعی برای پسوریازیس استفاده می‌شود، اما شواهد کافی در مورد اثربخشی مکمل‌های خوراکی ویتامین D برای پسوریازیس وجود ندارد 5. مصرف بیش از حد ویتامین D می‌تواند خطرناک باشد و باید با مشورت پزشک انجام شود 5.
- زردچوبه: حاوی کورکومین است که خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد و ممکن است به کاهش شعله‌ور شدن پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک کمک کند 4.
- روغن ماهی (اسیدهای چرب امگا 3): برخی مطالعات نشان داده‌اند که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی ممکن است به کاهش پوسته‌ریزی، خارش و قرمزی ناشی از پسوریازیس کمک کنند 5.
- رژیم غذایی: برخی شواهد نشان می‌دهد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای ممکن است به کند کردن پیشرفت پسوریازیس در افراد دارای اضافه وزن کمک کند . همچنین، یک رژیم غذایی کم کالری ممکن است برای افراد دارای اضافه وزن مبتلا به پسوریازیس مفید باشد 6.
سایر درمان‌های مکمل و جایگزین
- طب سوزنی: برخی افراد مبتلا به پسوریازیس از طب سوزنی برای تسکین علائم خود استفاده می‌کنند، اگرچه شواهد علمی کافی برای اثبات اثربخشی آن وجود ندارد 4.
- ماساژ: ممکن است به بهبود گردش خون و کاهش استرس در افراد مبتلا به پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک کمک کند 4.
- تکنیک‌های ذهن و بدن: تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و کاهش استرس ممکن است به مدیریت استرس که می‌تواند باعث شعله‌ور شدن پسوریازیس شود، کمک کند .
احتیاط‌ها و مشورت با پزشک
مهم است که قبل از امتحان هرگونه درمان مکمل یا جایگزین برای پسوریازیس، با پزشک خود مشورت کنید . برخی از این درمان‌ها ممکن است با درمان‌های سنتی تداخل داشته باشند یا برای همه افراد مناسب نباشند 4. همچنین، شواهد علمی در مورد اثربخشی بسیاری از این درمان‌ها محدود است 4. پزشک شما می‌تواند به شما در ارزیابی خطرات و مزایای احتمالی این درمان‌ها کمک کند و بهترین برنامه درمانی را برای شما تعیین کند . بنیاد ملی پسوریازیس توصیه می‌کند که همیشه قبل از امتحان هرگونه درمان یکپارچه با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید 4.
جدول 2: خلاصه درمان‌های سیستمیک
| نوع درمان سیستمیک | مکانیسم اثر | مزایا | معایب |
| متوترکسات | کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست، سرکوب سیستم ایمنی | اثربخشی در پسوریازیس متوسط تا شدید، نسبتاً ارزان | عوارض جانبی جدی (آسیب کبدی، مشکلات مغز استخوان)، تهوع، خستگی، ریزش مو، عدم توصیه در بارداری و شیردهی |
| سیکلوسپورین | سرکوب سیستم ایمنی (مهار سلول‌های T) | اثربخشی سریع در پسوریازیس شدید | عوارض جانبی جدی (مشکلات کلیوی، فشار خون بالا، افزایش خطر عفونت و سرطان)، استفاده محدود به دوره کوتاه مدت، عدم توصیه در بارداری و شیردهی |
| آسیترتین | تنظیم رشد و تمایز سلول‌های پوست | موثر در انواع خاصی از پسوریازیس (پوسچولار، اریترودرمیک) | عوارض جانبی متعدد (خشکی پوست و لب، ریزش مو، افزایش چربی خون)، اکیداً ممنوع در بارداری و شیردهی |
| آپرمیلاست | مهار فسفودی‌استراز 4 (PDE4)، کاهش التهاب | عوارض جانبی کمتر نسبت به سایر داروهای سیستمیک سنتی، عدم نیاز به آزمایش خون منظم | عوارض جانبی شایع (اسهال، تهوع، سردرد) معمولاً خفیف و گذرا هستند |
| دیوکراواسیتی‌نیب | مهار انتخابی تیروزین کیناز 2 (TYK2) | گزینه خوراکی جدید برای پسوریازیس متوسط تا شدید | عوارض جانبی شایع (عفونت‌های تنفسی، افزایش کراتین فسفوکیناز، تبخال، زخم‌های دهان، فولیکولیت، آکنه) |
| اتانرسپت (Enbrel) | مهار TNF-α | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، سهولت استفاده (تزریق زیر جلدی) | افزایش خطر عفونت، واکنش‌های محل تزریق |
| اینفلیکسیماب (Remicade) | مهار TNF-α | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، تجویز از طریق انفوزیون داخل وریدی | نیاز به مراجعه به بیمارستان برای انفوزیون، افزایش خطر عفونت |
| آدالیموماب (Humira) | مهار TNF-α | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، سهولت استفاده (تزریق زیر جلدی)، در دسترس بودن نسخه‌های ژنریک | افزایش خطر عفونت، واکنش‌های محل تزریق |
| سرتولیزوماب پگول (Cimzia) | مهار TNF-α | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، سهولت استفاده (تزریق زیر جلدی) | افزایش خطر عفونت، واکنش‌های محل تزریق |
| گولیموماب (Simponi) | مهار TNF-α | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، سهولت استفاده (تزریق زیر جلدی، یک بار در ماه) | افزایش خطر عفونت، واکنش‌های محل تزریق |
| اوستکینوماب (Stelara) | مهار IL-12 و IL-23 | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، فواصل دوز طولانی (هر 3 ماه یک بار) | افزایش خطر عفونت |
| سکوکینوماب (Cosentyx) | مهار IL-17A | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک، تایید شده برای کودکان | افزایش خطر عفونت |
| ایکسکیزوماب (Taltz) | مهار IL-17A | اثربخشی در پسوریازیس پلاک و آرتریت پسوریاتیک | افزایش خطر عفونت |
| برودالوماب (Siliq) | مهار گیرنده IL-17A | اثربخشی در پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید | افزایش خطر عفونت، خطر خودکشی (دسترسی محدود) |
| بیمه‌کیزوماب (Bimzelx) | مهار IL-17A و IL-17F | اثربخشی بالا در پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید، فواصل دوز نسبتاً طولانی | افزایش خطر عفونت، خطر خودکشی |
| گوسل کوماب (Tremfya) | مهار IL-23 | اثربخشی بالا در پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید، فواصل دوز طولانی (هر 8 هفته یک بار) | افزایش خطر عفونت |
| تیلدراکیزوماب (Ilumya) | مهار IL-23 | اثربخشی بالا در پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید، فواصل دوز طولانی (هر 12 هفته یک بار) | افزایش خطر عفونت |
| ریسانکیزوماب (Skyrizi) | مهار IL-23 | اثربخشی بالا در پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید، فواصل دوز طولانی (هر 3 ماه یک بار) | افزایش خطر عفونت |
| اسپسولیماب-سبزو (Spevigo) | مهار گیرنده IL-36 | درمان شعله‌ور شدن پسوریازیس پوسچولار جنرالیزه | عوارض جانبی شامل خستگی، تهوع، سردرد، خارش، واکنش‌های محل تزریق، عفونت ادراری |
| آباتاسپت (Orencia) | مهار فعال شدن سلول‌های T | درمان آرتریت پسوریاتیک | افزایش خطر عفونت، واکنش‌های محل تزریق |
جدول 3: خلاصه نوردرمانی
| نوع نوردرمانی | مکانیسم اثر | اثربخشی | عوارض جانبی |
| UVB باند باریک (NB-UVB) | کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست، کاهش التهاب | موثر در درمان پسوریازیس پلاک، ممکن است پاکسازی سریع‌تر و بهبودی طولانی‌تر ایجاد کند | قرمزی پوست، سوزش، خارش، افزایش خطر سرطان پوست با استفاده طولانی مدت |
| UVB باند پهن (BB-UVB) | کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست، کاهش التهاب | موثر در درمان پسوریازیس پلاک، ممکن است نیاز به جلسات درمانی بیشتری داشته باشد | قرمزی پوست، سوزش، خارش، افزایش خطر سرطان پوست با استفاده طولانی مدت |
| لیزر اکسایمر | پرتو متمرکز UVB با شدت بالا، کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست، کاهش التهاب | موثر در درمان لکه‌های موضعی پسوریازیس، به ویژه پسوریازیس پوست سر | قرمزی پوست، سوزش خفیف، تغییرات رنگ پوست (هیپرپیگمانتاسیون یا هیپوپیگمانتاسیون)، به ندرت تاول |
| PUVA (پسورالن + UVA) | پسورالن پوست را به UVA حساس‌تر می‌کند، کاهش سرعت رشد سلول‌های پوست، کاهش التهاب | موثر در درمان پسوریازیس شدید یا مقاوم به درمان‌های دیگر، پسوریازیس پلاک، گوتات و کف دست و پا | تغییرات رنگ پوست، پیری زودرس پوست، افزایش خطر سرطان پوست با استفاده طولانی مدت، تهوع، خارش، قرمزی پوست |
| نوردرمانی در منزل | قرار گرفتن در معرض نور UVB در منزل تحت نظارت پزشکی | می‌تواند یک گزینه اقتصادی و راحت برای برخی بیماران باشد | مشابه نوردرمانی در مطب |
جدول 4: خلاصه درمان‌های مکمل و جایگزین (با احتیاط و مشورت با پزشک)
| نوع درمان مکمل و جایگزین | شواهد اثربخشی | احتیاط‌ها |
| آلوئه ورا (موضعی) | برخی شواهد مبنی بر کاهش قرمزی و پوسته‌ریزی | انتخاب کرم حاوی حداقل 0.5 درصد آلوئه ورا |
| سرکه سیب (موضعی برای پوست سر) | ممکن است به تسکین خارش کمک کند | باید رقیق شود، از استفاده روی زخم‌های باز خودداری شود |
| کپسایسین (موضعی) | ممکن است به کاهش التهاب، قرمزی و پوسته‌ریزی کمک کند | ممکن است باعث سوزش شود |
| نمک‌های دریای مرده یا نمک اپسوم (حمام) | ممکن است به از بین بردن پوسته‌ها و تسکین خارش کمک کند | استفاده از آب گرم (نه داغ)، مرطوب کردن پوست پس از حمام |
| جو دوسر (موضعی) | برخی گزارش‌ها مبنی بر کاهش خارش و قرمزی | شواهد علمی محدود |
| روغن درخت چای (موضعی برای پوست سر) | اعتقاد بر این است که خواص ضد عفونی کننده دارد | شواهد علمی محدود، خطر واکنش‌های آلرژیک |
| ماهانیا آکویفولیوم (انگور اورگان) (موضعی) | موثر در درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط | مشورت با پزشک قبل از استفاده |
| ویتامین D (خوراکی) | شواهد کافی وجود ندارد | مصرف بیش از حد خطرناک است، مشورت با پزشک ضروری است |
| زردچوبه (خوراکی یا موضعی) | خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی | احتیاط در مصرف طولانی مدت و دوزهای بالا، ممکن است باعث ناراحتی گوارشی شود |
| روغن ماهی (خوراکی) | برخی شواهد مبنی بر کاهش پوسته‌ریزی، خارش و قرمزی | مشورت با پزشک در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون |
| رژیم غذایی مدیترانه‌ای | ممکن است به کند کردن پیشرفت پسوریازیس در افراد دارای اضافه وزن کمک کند | |
| رژیم غذایی کم کالری | ممکن است برای افراد دارای اضافه وزن مبتلا به پسوریازیس مفید باشد | |
| طب سوزنی | برخی گزارش‌ها مبنی بر تسکین علائم | شواهد علمی محدود |
| ماساژ | ممکن است به بهبود گردش خون و کاهش استرس کمک کند | |
| تکنیک‌های ذهن و بدن (مدیتیشن، یوگا، کاهش استرس) | ممکن است به مدیریت استرس کمک کند |
امیدوارم این راهنمای جامع برای شما مفید باشد. برای تعیین بهترین روش درمانی برای پسوریازیس خود، حتماً با یک متخصص پوست مشورت کنید.
منابع مورداستناد
- Psoriasis – Treatment – NHS, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.nhs.uk/conditions/psoriasis/treatment/
- Psoriasis: Learn More – Skin care and topical treatments – InformedHealth.org – NCBI, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK435705/
- Must-Have Lotions – The National Psoriasis Foundation, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.psoriasis.org/advance/10-must-have-lotions-under-10/
- Topical Therapies in Psoriasis – PMC, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5518573/
- Non-Steroidal Treatment for Psoriasis and Psoriatic Arthritis, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.psoriasis.org/non-steroidal/
Topical Creams and Lotions to Treat Psoriasis – WebMD, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/topical-treatments-psoriasis
منابع مورداستناد
- Psoriasis – Treatment – NHS, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.nhs.uk/conditions/psoriasis/treatment/
- Psoriasis – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/psoriasis/diagnosis-treatment/drc-20355845
- Plaque Psoriasis Medication – Medscape Reference, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://emedicine.medscape.com/article/1108072-medication
- Psoriasis Medication: Topical Corticosteroids, AhR Agonists, Ophthalmic Corticosteroids, Coal Tar, Keratolytic Agents, Vitamin D Analogs, Topical Retinoids, Antimetabolites, Immunomodulators, Tumor Necrosis Factor Inhibitors, Phosphodiesterase-4 Enzyme Inhibitors, PDE-4 Inhibitors, Topical, Interleukin Inhibitors, Topical Combinations, Injectable Corticosteroids, Ophthalmic agents, Miscellaneous – Medscape Reference, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://emedicine.medscape.com/article/1943419-medication
- Mechanisms of Action of Topical Corticosteroids in Psoriasis – PMC – PubMed Central, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3508578/
- Topical Psoriasis Therapy | AAFP – American Academy of Family Physicians, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/1999/0215/p957.html
- Topical Therapies in Psoriasis – PMC, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5518573/
- Non-Steroidal Treatment for Psoriasis and Psoriatic Arthritis, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.psoriasis.org/non-steroidal/
- Oral Systemic Therapy for Psoriasis | Clincical Guidance | Healio, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.healio.com/clinical-guidance/psoriasis/oral-systemic-therapy
- Topical Creams and Lotions to Treat Psoriasis – WebMD, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/topical-treatments-psoriasis
- Psoriasis and Psoriatic Arthritis OTC Topicals, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.psoriasis.org/over-the-counter/
- Psoriasis: Learn More – Skin care and topical treatments – InformedHealth.org – NCBI, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK435705/
- Must-Have Lotions – The National Psoriasis Foundation, زمان دسترسی: مارس 29, 2025، https://www.psoriasis.org/advance/10-must-have-lotions-under-10/